روان‌درمانی به دلیل پیچیدگی و تنوع مشکلات روانی، به شاخه‌ها و مدل‌های مختلفی تقسیم شده است. هر مدل یا رویکرد از تکنیک‌ها و نظریات خاصی برای کمک به افراد استفاده می‌کند. در ادامه 50 مدل روان‌درمانی مختلف را معرفی می‌کنم:
1. روان‌درمانی شناختی-رفتاری (CBT)
- تغییر الگوهای فکری و رفتاری منفی.
2. روان‌درمانی شناختی (CT)
- تمرکز بر اصلاح تفکرات تحریف‌شده و غیرمنطقی.
3. روان‌درمانی رفتاری
- بر تغییر رفتارهای ناپسند و مخرب تأکید دارد.
4. روان‌درمانی تحلیلی (روانکاوی)
- بر ناخودآگاه و تحلیل گذشته و تجربیات کودکی تمرکز دارد.
5. رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT)
- ترکیبی از CBT با تمرینات ذهن‌آگاهی، مناسب برای اختلالات شخصیت مرزی.
6. روان‌درمانی بین فردی (IPT)
- تمرکز بر بهبود روابط و تعاملات اجتماعی.
7. طرحواره‌درمانی
- شناسایی و تغییر طرحواره‌های عمیق روان‌شناختی که در دوران کودکی شکل گرفته‌اند.
8. درمان متمرکز بر پذیرش و تعهد (ACT)
- بر پذیرش افکار و احساسات و تعهد به ارزش‌های شخصی تمرکز دارد.
9. روان‌درمانی انسان‌گرایانه
- بر خودآگاهی و رشد شخصی متمرکز است.
10. درمان مبتنی بر ذهن‌آگاهی (MBCT)
- ترکیب CBT با تمرینات ذهن‌آگاهی برای مدیریت استرس و افسردگی.
11. روان‌درمانی حمایتی
- حمایت و تشویق فرد در مواجهه با مشکلات روزمره.
12. خانواده درمانی
- درمان مسائل خانوادگی و بهبود تعاملات میان اعضای خانواده.
13. زوج‌درمانی
- کمک به بهبود ارتباط و حل تعارضات میان زوج‌ها.
14. روان‌درمانی متمرکز بر هیجان (EFT)
- تمرکز بر تجربه و ابراز احساسات برای حل مشکلات عاطفی.
15. روان‌درمانی جسمانی (Body Psychotherapy)
- ارتباط میان ذهن و بدن و تأثیر بدن بر سلامت روان.
16. روان‌درمانی اگزیستانسیالیستی
- تمرکز بر مسائل بنیادی زندگی مانند مرگ، معنا و آزادی.
17. درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد (ACT)
- تمرکز بر پذیرش تجربیات و تعهد به رفتارهای مبتنی بر ارزش.
18. درمان گشتالت (Gestalt Therapy)
- تمرکز بر خودآگاهی و تجربه حال حاضر.
19. روان‌درمانی یونگی
- مبتنی بر نظریات کارل یونگ و تمرکز بر ناخودآگاه جمعی و فردی.
20. تحلیل رفتار متقابل (Transactional Analysis)
- تحلیل رفتارهای اجتماعی و ارتباطی از دیدگاه “والد”، “بالغ” و “کودک”.
21. سایکودراما (Psychodrama)
- استفاده از نمایش و تئاتر برای بازسازی و بررسی تجربیات گذشته.
22. درمان روان‌پویشی کوتاه‌مدت (Short-Term Psychodynamic Therapy)
- تمرکز بر حل مسائل عمیق روانی در مدت زمان محدود.
23. هنر درمانی
- استفاده از خلاقیت و هنر برای ابراز و پردازش احساسات.
24. موسیقی‌درمانی
- استفاده از موسیقی برای کاهش استرس و بهبود سلامت روان.
25. درمان بازی (Play Therapy)
- استفاده از بازی برای کودکان به منظور بیان احساسات و حل تعارضات.
26. نوروفیدبک (Neurofeedback)
- تنظیم فعالیت‌های مغزی برای بهبود کارکرد شناختی و روانی.
27. هیپنوتراپی
- استفاده از هیپنوتیزم برای دسترسی به ناخودآگاه و تغییر الگوهای رفتاری.
28. درمان متمرکز بر راه‌حل (Solution-Focused Therapy)
- تمرکز بر یافتن راه‌حل‌های عملی برای مشکلات جاری.
29. درمان روایتی (Narrative Therapy)
- بررسی و بازنویسی داستان‌های زندگی برای تغییر دیدگاه.
30. روان‌درمانی مبتنی بر واقعیت (Reality Therapy)
- تمرکز بر مسئولیت‌پذیری فردی و تصمیم‌گیری‌های موثر.
31. رفتار درمانی منطقی-عاطفی (REBT)
- شناسایی و تغییر باورهای غیرمنطقی که باعث اضطراب و افسردگی می‌شوند.
32. درمان مواجهه‌ای (Exposure Therapy)
- مواجهه مستقیم با ترس‌ها برای کاهش اضطراب.
33. درمان مبتنی بر شفقت (CFT)
- افزایش شفقت به خود و دیگران برای بهبود سلامت روان.
34. درمان شناختی تحلیلی (CAT)
- ترکیب اصول روانکاوی و شناخت‌درمانی برای بررسی الگوهای فکری و رفتاری.
35. گروه درمانی
- افراد در گروه با هم درباره مشکلاتشان صحبت می‌کنند و از یکدیگر یاد می‌گیرند.
36. روان‌درمانی اکتشافی (Exploratory Psychotherapy)
- بررسی و کشف ریشه‌های مشکلات روان‌شناختی فرد.
37. درمان با تحریک مغناطیسی (TMS)
- استفاده از تحریک مغناطیسی برای تنظیم فعالیت مغزی و بهبود علائم افسردگی.
38. سکس‌تراپی (Sex Therapy)
- درمان مشکلات جنسی و بهبود روابط زناشویی.
39. درمان مبتنی بر اسب (Equine-Assisted Therapy)
- استفاده از ارتباط با اسب‌ها برای بهبود مهارت‌های اجتماعی و عاطفی.
40. رفتار درمانی شناختی مبتنی بر تروما (TF-CBT)
- درمان افرادی که دچار تروما و استرس پس از سانحه شده‌اند.
41. درمان یکپارچه (Integrative Therapy)
- ترکیب رویکردهای مختلف روان‌درمانی برای درمان موثرتر.
42. روان‌درمانی کوتاه‌مدت (Brief Therapy)
- تمرکز بر حل سریع و متمرکز مشکلات در مدت زمان محدود.
43. فروپاشی درمانی (Deconstruction Therapy)
- تجزیه و تحلیل ساختارهای ذهنی و اجتماعی که بر رفتار فرد تأثیر دارند.
44. روان‌درمانی تک‌محوری (Monotherapy)
- تمرکز بر یک موضوع یا مشکل خاص.
45. روان‌درمانی جامع (Holistic Therapy)
- بررسی و درمان فرد به عنوان یک کل، شامل ذهن، بدن و روح.
46. روان‌درمانی مثبت‌گرا (Positive Psychotherapy)
- تمرکز بر تقویت نقاط قوت و توانایی‌های فرد به جای مشکلات.
47. درمان متمرکز بر انتقال (Transference-Focused Therapy)
- استفاده از انتقال احساسات به درمانگر برای حل مشکلات عمیق روانی.
48. روان‌درمانی چندفرهنگی (Multicultural Therapy)
- توجه به تأثیر فرهنگ و نژاد بر سلامت روان فرد.
49. درمان از طریق حرکت (Dance Therapy)
- استفاده از رقص و حرکت برای بیان احساسات و درمان مشکلات عاطفی.
50. روان‌درمانی مبتنی بر طبیعت (Ecotherapy)
- ارتباط با طبیعت و محیط زیست به عنوان بخشی از فرآیند درمان.
این مدل‌ها بسته به نیازها و مشکلات فردی می‌توانند به صورت مجزا یا ترکیبی مورد استفاده قرار گیرند. هر کدام از این روش‌ها دارای ابزارها و تکنیک‌های خاصی هستند که به فرد کمک می‌کنند تا بر چالش‌های روانی خود فائق آید.