اختلال بدشکلی بدن یا Body Dysmorphic Disorder (BDD) یک اختلال روانی است که در آن فرد به شدت نگران و ناراضی از ظاهر خود می‌شود، و به نقص‌های ظاهری خود که ممکن است واقعی یا خیالی باشند، به‌طور وسواسی توجه می‌کند. افراد مبتلا به این اختلال معمولاً فکر می‌کنند که یک یا چند قسمت از بدنشان ناهنجار یا زشت است، در حالی که این نقص‌ها برای دیگران یا غیرقابل‌تشخیص هستند یا بسیار جزئی به‌نظر می‌رسند.

علائم اختلال بدشکلی بدن

اختلال بدشکلی بدن می‌تواند علائم مختلفی داشته باشد که شامل موارد زیر است:

  1. نگرانی شدید از ظاهر: افراد مبتلا به BDD اغلب به شکلی افراطی و وسواسی روی بخش‌های خاصی از بدنشان تمرکز می‌کنند، مثل بینی، پوست، مو، چشمان، یا فرم بدن.

  2. چک کردن مکرر آینه: این افراد ممکن است به‌طور مداوم خود را در آینه نگاه کنند تا نقص‌های ظاهری خود را بررسی کنند، یا برعکس، ممکن است از نگاه کردن به آینه اجتناب کنند تا از دیدن نقص‌هایشان دوری کنند.

  3. رفتارهای تکراری برای پنهان کردن نقص‌های ظاهری: مانند آرایش بیش از حد، استفاده از لباس‌های خاص یا پوشاندن بدن برای پنهان کردن بخش‌های ناخوشایند به‌نظر خود.

  4. مقایسه مداوم با دیگران: افراد مبتلا اغلب ظاهر خود را با دیگران مقایسه می‌کنند و احساس می‌کنند که نقص‌های ظاهری‌شان آن‌ها را از دیگران متمایز و کمتر زیبا می‌کند.

  5. پرسش مکرر از دیگران درباره ظاهر: این افراد ممکن است از دوستان و خانواده درباره ظاهرشان سؤال کنند و به دنبال اطمینان باشند که نقص‌های خود را پوشانده‌اند یا کمتر به چشم می‌آیند.

  6. افسردگی و اضطراب: نگرانی از ظاهر به حدی شدید است که ممکن است به افسردگی، اضطراب اجتماعی، یا حتی افکار خودکشی منجر شود.

علل اختلال بدشکلی بدن

اختلال بدشکلی بدن می‌تواند به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله:

  1. عوامل ژنتیکی و زیستی: وجود سابقه این اختلال یا اختلالات مشابه در خانواده می‌تواند خطر بروز آن را افزایش دهد. همچنین عدم تعادل در سطح سروتونین مغز ممکن است در ایجاد BDD نقش داشته باشد.

  2. تجربیات منفی و آسیب‌زا: تجربه‌های ناخوشایند یا طعنه‌ها و انتقادات درباره ظاهر فرد، به‌ویژه در دوران کودکی، می‌تواند زمینه‌ساز این اختلال باشد.

  3. عوامل فرهنگی و اجتماعی: فشارهای اجتماعی و فرهنگی که به ظاهر فیزیکی و زیبایی اهمیت زیادی می‌دهند، مثل ایده‌آل‌سازی زیبایی در رسانه‌ها، می‌توانند موجب بروز نگرانی‌های وسواسی درباره ظاهر شوند.

  4. اختلالات همزمان: اختلال بدشکلی بدن ممکن است با اختلالات دیگری مانند افسردگی، اضطراب اجتماعی یا وسواس فکری-عملی همراه باشد.

شیوع و سن شروع

اختلال بدشکلی بدن معمولاً در سنین نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود، زمانی که افراد بیشتر به ظاهر خود توجه می‌کنند و تحت تأثیر قضاوت‌های دیگران قرار می‌گیرند. این اختلال در هر دو جنس زن و مرد رخ می‌دهد، اما ممکن است نوع نگرانی‌ها و بخش‌های مورد تمرکز در دو جنس متفاوت باشد.

درمان اختلال بدشکلی بدن

درمان اختلال بدشکلی بدن معمولاً ترکیبی از روان‌درمانی و دارو است. روش‌های درمانی موثر شامل موارد زیر می‌شود:

  1. درمان شناختی-رفتاری (CBT): CBT به افراد کمک می‌کند تا افکار منفی و وسواسی خود درباره ظاهرشان را شناسایی کرده و تغییر دهند. همچنین تکنیک‌هایی برای کاهش رفتارهای تکراری و مقابله با اضطراب ناشی از نگرانی‌های ظاهری ارائه می‌شود.

  2. درمان دارویی: داروهای ضدافسردگی از جمله مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs) ممکن است برای کاهش شدت علائم تجویز شوند و به کنترل وسواس‌های فکری و رفتارهای تکراری کمک کنند.

  3. آموزش و حمایت خانواده: حمایت و آگاهی خانواده می‌تواند نقش مهمی در کاهش فشار و استرس بر فرد مبتلا داشته باشد.

  4. مدیریت استرس و تکنیک‌های آرامش‌بخشی: تکنیک‌های آرامش‌بخشی مانند مدیتیشن و تمرینات تنفسی می‌توانند در کاهش اضطراب و بهبود وضعیت روانی فرد مؤثر باشند.

نکاتی برای مدیریت اختلال بدشکلی بدن

  • کاهش مقایسه با دیگران: آگاهی از اینکه هر فردی ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارد و ظاهر همیشه نشان‌دهنده ارزش و شخصیت فرد نیست، می‌تواند کمک‌کننده باشد.

  • تمرین پذیرش خود: یادگیری تکنیک‌هایی برای پذیرش و دوست‌داشتن خود، می‌تواند به تدریج به کاهش نگرانی‌های وسواسی درباره ظاهر کمک کند.

  • دوری از فشارهای اجتماعی و رسانه‌ای: تلاش برای کاهش تأثیرات منفی رسانه‌ها و فرهنگ زیبایی به افراد کمک می‌کند تا احساس بهتری نسبت به خود داشته باشند.

با کمک درمان‌های روانشناختی و حمایت محیطی، می‌توان علائم این اختلال را کاهش داد و به بهبود کیفیت زندگی فرد مبتلا کمک کرد.

 
 
 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *